1. Tự luận đề mở
Đối với các bạn sinh viên gặp nhiều khó khăn trong vấn đề ghi nhớ các kiến thức, việc học bài để thi sẽ là một áp lực không hề nhỏ đặc biệt là các kì thi ở bậc đại học. Trong chương trình đào tạo đại học, khối lượng kiến thức cho mỗi học phần không chỉ rất lớn mà còn đòi hỏi sinh viên phải tự học, tự tra cứu các vấn đề thực tiễn liên quan thì mới lĩnh hội một cách sâu sắc các kiến thức được học. Do đó khối lượng kiến thức cần phải ôn tập cho mỗi kì thi là không hề nhỏ.
Trong các quan điểm giáo dục đạo học hiện đại, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng không nên dạy cho sinh viên ghi nhớ kiến thức một cách máy móc, thuộc lòng mà cần dạy cho sinh viên cách học, cách tra cứu tài liệu và vận dụng các kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề thực tế. Dạng bài kiểm tra tự luận đề mở là một lựa chọn tốt để thỏa mãn các yêu cầu trên, dạng bài thi tự luận đề mở còn phù hợp với hình thức thi trực tuyến trong điều kiện dịch Covid 19 diễn biến phức tạp như hiện nay vì hoàn toàn đảm bảo được tính chính xác, công bằng đối với sinh viên.
Khi làm bài thi kiểu này, sinh viên không phải áp lực học thuộc hay ghi nhớ các kiến thức đã học trong môn học thay vào đó sinh viên sẽ được phép tra cứu các kiến thức đã học trong các tài liệu và vận dụng các kiến thức đó vào giải quyết các bài toán, các tình huống thực tế hoặc phân tích, tổng hợp một vấn đề. Kiểm tra theo cách này sẽ giúp sinh viên có cơ hội thể hiện sự hiểu biết sâu sắc của mình đối với các kiến thức đã học trong chương trình, có cơ hội vận dụng các kiến thức đã học vào các tình huống thực tế và không phải học thuộc lòng một cách máy móc.
Một ưu điểm khác của hình thức kiểm tra này là sinh viên có cơ hội thể hiện quan điểm cá nhân trước một vấn đề và phát triển tư duy phản biện đồng thời hạn chế việc sinh viên quay cóp bài của bạn.
2. Thi vấn đáp
Kết quả kiểm tra đánh giá đôi khi không phản ánh đúng năng lực và sự cố gắng của sinh viên. Nhiều bạn sinh viên dù đã học hành rất chăm chỉ, ôn tập kỹ lưỡng nhưng trong bài kiểm tra diễn đạt không đủ tốt, không làm rõ vấn đề, lập luận thiếu chặt chẽ thì kết quả kiểm tra sẽ không cao. Nhiều sinh viên khi có kết quả kiểm tra còn rất bất ngờ và thậm chí đề nghị phúc khảo, tuy nhiên kết quả phúc khảo cho thấy việc chấm bài của các giảng viên là hoàn toàn chính xác. Vấn đề là ở cách trình bày của sinh viên trong bài thi viết không đáp ứng được các yêu cầu của đáp án.
Đối với các sinh viên khi làm bài thi có những băng khoăn như không biết giảng viên chấm có hiểu đúng ý mình hay không và không biết câu trả lời của mình có đủ chặt chẽ để thuyết phục giảng viên chấm hay không thì thi vấn đáp chính là một giải pháp.
Trong quá trình thi vấn đáp sinh viên được trình bày trực tiếp câu trả lời trước giảng viên chấm và nếu cần làm rõ thêm vấn đề giảng viên sẽ đặt các câu hỏi phụ hoặc thậm chí đưa ra những vấn đề cần sinh viên làm rõ hơn quan điểm và ý kiến của mình. Do đó sẽ không có trường hợp sinh viên hiểu vấn đề mà chỉ vì lỗi trình bày mà không được kết quả tương xứng. Sinh viên có thể chủ động giải thích và có thể tự sửa chữa các sai sót của mình nếu có để thuyết phục giảng viên.
Thi vấn đáp còn là một cơ hội tốt để sinh viên rèn luyện kỹ năng giao tiếp, đối thoại và giúp sinh viên trở nên tự tin hơn. Đây là các kỹ năng mềm hết sức quan trọng khi sinh viên tốt nghiệp và tham gia thị trường lao động. Kỹ năng giao tiếp, đối thoại, đàm phán và sự tự tin sẽ giúp sinh viên gặt hái được nhiều thành công trong sự nghiệp. Có thể nói thi vấn đáp là một cách chuẩn bị cho sinh viên sẵn sàng để tham gia thành công các buổi phỏng vấn việc làm sau này.
Ngoài ra, thi vấn đáp là hình thức thi có độ tin cậy cao trong trường hợp tổ chức thi trực tuyến vì khi đó, giáo viên sẽ hỏi thi trực tiếp từng sinh viên nên sẽ hạn chế các gian lận trong thi cử.
3. Làm tiểu luận
Trong nhiều trường hợp, thời gian thi là một rào cản đối với nhiều sinh viên vì trong thời gian thi không đủ dài để sinh viên có thể trình bày một cách tường tận sự hiểu biết của mình và có thể phân tích, liên hệ thực tế một cách thoải mái. Thời gian thi hạn chế còn dẫn đến việc không thể kiểm tra hết các kiến thức có trong chương trình học nên dễ dẫn đến việc sinh viên mặc dù nắm rất vững đa số các nội dung trong chương trình nhưng vì đề thi rơi vào những phần khác nên điểm số cũng không cao.
Làm tiểu luận có thể coi là một hình thức kiểm tra có nhiều lợi ích đối với sinh viên trong trường hợp nêu trên. Trong khi các hình thức thi viết hay vấn đáp đều có giới hạn về thời gian làm bài và vẫn còn yếu tố may rủi thì khi làm tiểu luận, sinh viên được giao đề tài và cho thời gian đủ dài để tra cứu, tham khảo các tài liệu liên quan do đó hoàn toàn loại trừ được yếu tố may rủi.
Ngoài việc giúp sinh viên đạt các chuẩn đầu ra về mặt nhận thức của môn học việc làm tiểu luận còn có tác dụng giúp sinh viên biết các xây dựng kế hoạch, xây dựng đề cương cho một báo cáo, rèn luyện kỹ năng trình bày văn bản, kỹ năng sử dụng ngôn ngữ viết. Khi làm tiểu luận toàn bộ quan điểm, ý tưởng của sinh viên sẽ được thiết kế, triển khai và trình bày một cách đầy đủ, có hệ thống. Có thể nói đây là hình thức thi có thể giúp sinh viên đạt được kết quả học tập tốt nhất theo khả năng của mình.
4. Làm tiểu luận có báo cáo
Đối với các môn học mà chuẩn đầu ra bao gồm kỹ năng thuyết trình, kỹ năng làm việc nhóm thì các hình thức thi kể trên đều chưa thể giúp đánh giá mức độ đạt các chuẩn đầu ra này. Rõ ràng, tùy thuộc vào chuẩn đầu ra môn học mà hoạt động đánh giá sinh viên cần được thiết kế cho phù hợp. Làm tiểu luận có báo cáo là một hình thức thi có thể giúp giảng viên đánh giá được nhiều chuẩn đầu ra môn học, đặc biệt là các chuẩn đầu ra về kỹ năng mềm hoặc thái độ.
Ngoài các ưu điểm của việc làm tiểu luận đã trình bày ở trên thì việc tổ chức cho sinh viên làm báo cáo và thuyết trình báo cáo trước tập thể và giáo viên sẽ giúp sinh viên có cơ hội rèn luyện kỹ năng xây dựng báo cáo, kỹ năng sử dụng các công cụ trình chiếu, kỹ năng thuyết trình trước đám đông và kỹ năng giao tiếp.
Nếu tiểu luận và tiểu luận có báo cáo được giao cho sinh viên làm việc theo nhóm thì sinh viên còn được phối hợp, hỗ trợ nhau để hoàn thành công việc và có cơ hội rèn luyện kỹ năng làm việc theo nhóm. Nếu được tổ chức tốt, một nhóm sinh viên sẽ khai thác được thế mạnh của mỗi thành viên để hoàn thành tiểu luận và báo cáo một cách tốt nhất.
Trước đây, một vấn đề tồn tại khiến cho nhiều giảng viên đắn đo khi chọn hình thức làm tiểu luận để đánh giá sinh viên là vấn đề đạo văn. Nhiều sinh viên khi được giao đề tài đã tìm kiếm các đề tài tương tự và sao chép kết quả của người khác. Tuy nhiên, hiện nay với nhiều phần mềm chống đạo văn được xây dựng bài bản, giảng viên hoàn toàn có thể kiểm tra việc đạo văn của sinh viên và hạn chế được vấn đề này.
